Drukkerijen zijn bedrijven die zich bezighouden met het produceren van drukwerk zoals boeken, kranten, tijdschriften, brochures, flyers, visitekaartjes, briefpapier, enveloppen enzovoort. De dienstverlening voor drukkerijen omvat alle activiteiten die nodig zijn om drukwerk te produceren, zoals ontwerp, prepress, drukken, afwerken en distributie. In Nederland zijn er talloze drukkerijen en dienstverleners voor drukkerijen die allemaal hun eigen specialisatie hebben.

Geschiedenis

De geschiedenis van de drukkerijen gaat terug tot de uitvinding van de boekdrukkunst door Johannes Gutenberg in de 15e eeuw. In de loop der jaren zijn druktechnieken steeds verder ontwikkeld, waardoor het mogelijk werd om op grote schaal drukwerk te produceren. In Nederland ontstonden de eerste drukkerijen in de 16e eeuw. Het waren vooral drukkerijen die zich richtten op religieuze publicaties, zoals bijbels en psalmenboeken. In de 17e eeuw groeide de vraag naar drukwerk, vooral door de opkomst van kranten. In de 19e eeuw werden druktechnieken verder geperfectioneerd, waardoor de productie van drukwerk nog efficiënter en goedkoper werd.

Huidige situatie

In Nederland zijn er momenteel zo’n 3000 drukkerijen actief. De meeste drukkerijen zijn kleine en middelgrote bedrijven met minder dan 10 werknemers. Slechts enkele grote drukkerijen hebben meer dan 100 werknemers. De drukkerijen zijn verspreid over het hele land, maar zijn vooral geconcentreerd in de Randstad en de Brabantse steden als Tilburg, Eindhoven en Breda.

Drukwerkproductie

Drukwerkproductie bestaat uit verschillende stappen, namelijk ontwerp, prepress, drukken, afwerking en distributie. Bij het ontwerp wordt er gekeken naar de wensen van de klant en worden er ontwerpen gemaakt die aansluiten bij de huisstijl van de klant. Bij prepress wordt het ontwerp omgezet naar drukbare bestanden en worden er eventuele correcties aangebracht. Bij het drukken wordt het ontwerp afgedrukt op het gewenste papierformaat en -kwaliteit. Na het drukken wordt het drukwerk afgewerkt, bijvoorbeeld door te snijden, vouwen, nieten, binden of lamineren. Tot slot wordt het drukwerk gedistribueerd naar de klant.

Druktechnieken

Er zijn verschillende druktechnieken die gebruikt worden in de drukkerijbranche, elk met hun eigen voor- en nadelen. De belangrijkste druktechnieken zijn offsetdruk, digitale druk, zeefdruk en flexodruk. Offsetdruk is de meest gebruikte druktechniek en wordt vooral gebruikt voor grote oplagen. Bij offsetdruk wordt er gebruik gemaakt van een drukplaatdie via een rubberdoek op het papier wordt gedrukt. Dit zorgt voor een scherpe afdruk met heldere kleuren en diepe zwarttinten. Offsetdruk is ook geschikt voor verschillende soorten papier en karton, waardoor het veelzijdig inzetbaar is.

Digitale druk daarentegen is geschikt voor kleinere oplagen en gepersonaliseerd drukwerk. Hierbij wordt het ontwerp rechtstreeks vanuit de computer op het papier gedrukt, zonder gebruik te maken van een drukplaat. Digitale druk biedt daardoor meer flexibiliteit en snelheid in de productie. Bovendien is digitale druk vaak goedkoper bij kleine oplagen.

Zeefdruk is een druktechniek die vooral wordt gebruikt voor het bedrukken van textiel, kunststof en glas. Bij zeefdruk wordt er gebruik gemaakt van een zeef waarin het ontwerp is uitgespaard. Vervolgens wordt er inkt door de zeef gedrukt op het materiaal. Zeefdruk biedt de mogelijkheid om felle kleuren en speciale inkten te gebruiken, waardoor het geschikt is voor het bedrukken van bijvoorbeeld T-shirts, reclameborden en verpakkingen.

Tot slot is er nog flexodruk, een druktechniek die vooral wordt gebruikt voor het bedrukken van verpakkingen. Bij flexodruk wordt er gebruik gemaakt van flexibele drukplaten die worden gebruikt om inkt op het papier te drukken. Flexodruk is geschikt voor het bedrukken van verschillende soorten verpakkingen, zoals kartonnen dozen, folies en zakken.

Dienstverlening voor drukkerijen

Naast de drukkerijen zelf, zijn er ook tal van dienstverleners die zich richten op de ondersteuning van drukkerijen. Zo zijn er bijvoorbeeld grafisch ontwerpers die ontwerpen maken voor drukwerk en prepress-bedrijven die ervoor zorgen dat het ontwerp omgezet wordt naar drukbare bestanden. Daarnaast zijn er bedrijven die zich richten op de afwerking van drukwerk, zoals snijden, vouwen, nieten en binden. Ook zijn er distributiebedrijven die ervoor zorgen dat het drukwerk bij de klant terecht komt.

In de dienstverlening voor drukkerijen is er ook steeds meer aandacht voor duurzaamheid. Veel bedrijven richten zich op het verminderen van afval en het gebruik van milieuvriendelijke materialen. Zo wordt er bijvoorbeeld steeds meer gebruik gemaakt van gerecycled papier en zijn er bedrijven die werken met biologische inkten.

Concurrentie en uitdagingen

De drukkerijbranche is een zeer competitieve markt. De vraag naar drukwerk is de laatste jaren afgenomen door de opkomst van digitale media. Hierdoor zijn veel drukkerijen genoodzaakt om hun diensten aan te passen en zich te richten op nichemarkten. Zo zijn er drukkerijen die zich richten op het produceren van luxe drukwerk, zoals boeken en tijdschriften, of op het bedrukken van verpakkingen voor de voedings- en drankindustrie.

Een andere uitdaging voor drukkerijen is de steeds kortere doorlooptijd die klanten verwachten. Met de opkomst van online drukwerkbestellingen willen klanten hun drukwerk steeds sneller ontvangen. Dit zorgt ervoor dat drukkerijen steeds efficiënter moeten werken en in staat moeten zijn om snel te reageren op veranderende wensen van klanten.

Een belangrijke trend binnen de drukkerijbranche is de ontwikkeling van geautomatiseerde productieprocessen. Door middel van automatisering kunnen drukkerijen hun processen nog efficiënter maken en de productie verder versnellen. Zo wordt er bijvoorbeeld steeds meer gebruik gemaakt van robotica bij de afwerking van drukwerk.

Toekomstperspectief

Het is moeilijk te voorspellen hoe de drukkerijbranche zich in de toekomst zal ontwikkelen. De opkomst van digitale media zal ongetwijfeld blijven zorgen voor een afname in de vraag naar drukwerk. Tegelijkertijd zal er echter altijd behoefte blijven bestaan aan gedrukte media, zoals boeken, tijdschriften en kranten.

Een belangrijke ontwikkeling binnen de drukkerijbranche is de opkomst van 3D-printing. Met deze techniek is het mogelijk om driedimensionale objecten te printen, zoals prototypes en onderdelen voor machines. 3D-printing biedt daarmee nieuwe mogelijkheden voor de drukkerijbranche en kan zorgen voor nieuwe nichemarkten.

Een andere ontwikkeling is de opkomst van duurzaamheid en milieuvriendelijkheid. Drukkerijen zullen steeds meer aandacht moeten besteden aan duurzame productieprocessen en milieuvriendelijke materialen. Hierdoor ontstaan er mogelijkheden voor nieuwe nichemarkten en kan duurzaamheid een belangrijk verkoopargument worden voor drukkerijen.

Conclusie

De drukkerijbranche is een competitieve markt waarin drukkerijen steeds meer moeten inspelen op veranderende wensen van klanten en nieuwe ontwikkelingen. Door zich te richten op nichemarkten, het efficiënter maken van productieprocessen en de ontwikkeling van nieuwe technieken, kunnen drukkerijen zich onderscheiden van hun concurrenten en de concurrentie aangaan met digitale media. Door aandacht te besteden aan duurzaamheid en milieuvriendelijkheid, kunnen drukkerijen daarnaast inspelen op een groeiende behoefte aan duurzame producten en diensten.